از زمان ورود اینترنت به ایران و به تبع آن، حضور اتباع ایرانی در فضاهای مجازی، بحث اجرای قوانین ایران در آنها به موضوع بحث و نگرانی مراجع حقوقی کشور مبدل شد. به دنبال آن قانون جرائم رایانهای در سال 88 به تصویب مجلس محترم وقت رسید. تا پیش از آن تنها قانون ناظر بر جرایم شبکههای اجتماعی، قوانین تجارت الکترونیک بود.
در این بین مباحث مربوط به جرایم شبکههای اجتماعی، بحثبرانگیزترین بودهاند.
این که چه اموری مصداق تخطی از قوانین کشور و ذیل عنوان جرایم شبکههای اجتماعی قرار میگیرند مسائل پیچیده و دشواری نیستند و بسیاری از مردم از آنها اطلاع دارند. از جملهی مشهورترین آنان میتوان به مواردی مانند افتراء، کلاهبرداری و یا نشر اکاذیب به منظور تشویش اذهان و یا اضرار به غیر اشاره نمود.در این یادداشت قصد دارم به تعدادی از مهمترین و رایجترین جرایم شبکههای اجتماعی اشاره کنم.
- استفاده از فیلترشکن : بنا بر اظهارات رئیس وقت پلیس فتا، عدد کاربران فیلترشکن در ایران میتواند بالغ بر ده میلیون نفر باشد. این امر پس از دستور دادستانی دائر بر فیلتر تلگرام نیز افزایش یافت. بنا به نصّ قوانین کشور استفاده از فیلترشکن جرم است. هرچند تا کنون دادستانی تمایل به اعلام جرم علیه افراد عادی به دلیل تخطی از این قانون از خود نشان نداده است. با این وجود، فروشندگان این نوع خدمات در این تحت تعقیب قرار گرفته و سرویسهای آنان مسدود میگردد.
- بسترهای اشتراکگذاری ویدئو و عکس : دیگر موضوع قابل بحث در زمینهی جرایم شبکههای اجتماعی، جرائم وقوع یافته به کمک انتشار محتوای ویدئویی است. در سالهای اخیر این اپلیکیشنها و وبسایتها، با حضور تعداد زیادی از ایرانیان، مبدل به میدانگاه تبادل عکس، ویدئو و پیام میان کاربران شده و بسیاری از مردم نیز از این فرصت برای اشتغالزایی و فروش اجناس خود استفاده کردهاند.
هر چند متأسفانه سودجویان نیز در این میان، اقدام به فروش اجناس تقلبی یا کلاهبرداری از مشتریان کردهاند. به این صورت که عکس کالاها با آنان مطابقت نداشته و یا پس از دریافت وجه، از تحویل محصولات خودداری کردهاند.
- دیگر موضوع قابل ذکر دربارهی قوانین و جرایم شبکههای اجتماعی، موضوعات مرتبط با عفاف و حجاب است. این که محیط مجازی جزئی از فضای عمومی محسوب میشود یا خیر محل اختلاف بین صاحب نظران است. با این همه، اخیاً در چند پروندهی مورد مناقشه، دادستانی محترم اقدام به اعلام جرم علیه افرادی تحت عنوان اشاعه فحشا و متأثر نمودن وجدان عمومی کرده است.
این افراد به دلیل فالوئرهای پرشمار و شالودهشکنی، برد مخاطبی فراتر از کاربران عمومی دارند. این برد فالوئر ممکن است به دلایل گوناگونی اتفاق افتاده باشد. حتی گاهی برخی اقدام به کار حرفهای در بستر اینترنت کرده و از مشاورین سئو کمک گرفتهاند. به نظر میرسد از دید دادستان، حساب آنان از دیگر کاربران جداست
- دیگر موضوعی که میتوان در مورد جرایم شبکههای اجتماعی محتمل در بستر اینستاگرام به آن پرداخت، انتشار محتواهای مشتمل بر کودک آزاری و یا حیوان آزاری است. اگر به خاطر داشته باشید در سالهای اخیر، مواردی از این دست منتشر شده که با اعتراض عمومی و ورود دادستان مواجه شد.
- دیگر جرایم شبکههای اجتماعی در بسترها و محتواهای مبتنی بر متن : متأسفانه جرایم اینترنتی محدود به موارد بالا نبوده و معضلات دیگری نیز در این زمینه به چشم میخورد. از جمله تهدید، مزاحمت، و توهین و افتراء که قانون در مورد این افراد نیز به شدت مقابله میکند و اتهامات و محکومیتهای شدیدی را صادر میکند.
0 نظرات